Kako do porodične penzije u Srbiji

Uslovi za sticanje prava na porodičnu penziju

Pravo na porodičnu penziju se može ostvariti u slučajevima kada je:

• Osiguranik koji je preminuo imao najmanje pet godina staža osiguranja, ili je ispunjavao uslove za starosnu penziju, prevremenu starosnu penziju ili invalidsku penziju.
• Umrli bio korisnik starosne penzije, prevremene starosne penzije ili invalidske penzije.

Ukoliko je uzrok smrti povreda na radu ili profesionalna bolest, članovi porodice stiču pravo na porodičnu penziju bez obzira na dužinu staža osiguranja preminulog.

Članovi porodice preminulog osiguranika ili korisnika prava uključuju: supružnika, vanbračnog partnera, decu i roditelje.

[fs-toc-h2]Uslovi za supružnike i vanbračne partnere

Udovice stiču pravo na porodičnu penziju u sledećim slučajevima:

• Ako su imale 53 godine ili više kada je njihov supružnik preminuo.
• Ako su postale potpuno nesposobne za rad pre ili do godinu dana nakon smrti supružnika.
• Ako nakon smrti supružnika ostane jedno ili više dece koja takođe imaju pravo na porodičnu penziju, a udovica se brinu o toj deci.

Udovice koje nisu imale 53 godine kada je supružnik preminuo, ali su imale 45 godina ili više, stiču pravo na penziju kada napune 53 godine.

Udovci stiču pravo na porodičnu penziju u sledećim slučajevima:

• Ako su imali 58 godina ili više kada je njihov supružnik preminuo.
• Ako su postali potpuno nesposobni za rad do godinu dana nakon smrti supružnika.
• Ako nakon smrti supružnika ostane jedno ili više dece koja takođe imaju pravo na porodičnu penziju, a udovac se brine o toj deci.

Supružnici i vanbračni partneri mogu ostvariti pravo na porodičnu penziju ako su bili u braku ili vanbračnoj zajednici najmanje tri godine, ili ako imaju zajedničko dete sa preminulim osiguranikom.

Isto pravo na porodičnu penziju mogu imati i supružnici iz razvedenih brakova ili vanbračni partneri nakon prestanka zajednice života, pod uslovom da sudskom presudom dobiju pravo na izdržavanje.

Supružnici ili vanbračni partneri vojnih lica koji su poginuli tokom vojnih dejstava imaju pravo na porodičnu penziju bez obzira na godine života, osim ako ne sklope ponovni brak.

[fs-toc-h2]Uslovi za decu

Pravo na nasleđivanje porodične penzije imaju i biološka i usvojena deca, pastorčad (deca partnera supružnika ili vanbračnog partnera), braća i sestre koji nemaju roditeljsko staranje ili su deca čiji su roditelji nesposobni za rad, a koje je osoba koja je primala penziju izdržavala.

Deca mogu naslediti porodičnu penziju u sledećim okolnostima:

• Do 15 godina starosti, bez obzira na to da li se školuju.
• Do 20 godina ako idu u srednju školu.
• Do navršenih 26 godina ako se nalaze na univerzitetskom ili visokoškolskom školovanju.
• Takođe, deca mogu nastaviti primati penziju ako im je ona potrebna dok traje njihova nesposobnost za samostalan život i rad, čak i nakon što napune 15 godina života.

[fs-toc-h2]Uslovi za roditelje

Porodičnu penziju mogu naslediti roditelji (majka ili otac), maćeha ili očuh, kao i usvojioci, ukoliko su bili osobe koje je korisnik penzije izdržavao. Da bi ostvarili ovo pravo, ovi naslednici trebaju ispunjavati sledeće uslove:

• Ako su u trenutku smrti osobe koja je primala penziju, imali 65 godina (ako su muškarci) ili 60 godina (ako su žene).
• Ako su potpuno nesposobni za rad.

Procedura za dobijanje porodične penzije

Zahtevi i obrasci za ostvarivanje prava na porodičnu penziju, zajedno sa informacijama o potrebnoj dokumentaciji koja se prilaže uz zahtev, mogu biti pronađeni na veb stranici Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje: www.pio.rs/sr/node/2572.

Iznos porodične penzije

Visina porodične penzije se utvrđuje na osnovu visine penzije koja bi pripadala preminulom osiguraniku u trenutku smrti, i izražava se u procentima.

• Za samo jednog člana porodice, iznos porodične penzije iznosi 70% penzije koja bi pripadala preminulom.
• Ako postoje dva člana porodice koji ostvaruju pravo, iznos porodične penzije je 80%.
• U slučaju tročlane porodice, iznos iznosi 90%.
• Za četiri ili više članova, porodična penzija iznosi 100%, što znači da primaju celokupan iznos penzije koji bi preminulom pripadao.

Kada pravo na porodičnu penziju imaju i supružnik i razvedeni supružnik preminulog osiguranika, iznos se prvo utvrđuje za jednog člana porodice, a zatim se deli na jednake delove među njima.

Deca koja nemaju oba roditelja i ispunjavaju uslove, mogu ostvariti pravo na porodičnu penziju i od jednog i od drugog roditelja. Ako više dece koristi ovu penziju, iznos se grupiše u jednu penziju, ali ne sme preći najviši iznos starosne, prevremene starosne ili invalidske penzije njihovih preminulih roditelja.